Voorbeeld Zelfbeeldtest - Realiteitsbesef

Karina de Groot, gz-psycholoog te Nieuwegein

- Feedback van de zelfbeeldtest
- Voorbeeld van een cliënt
- Zelfbeeld en realiteitsbesef
- Tips
- Verder lezen

Een zelfbeeldtest spreekt tot de verbeelding. Dat blijkt wel uit de hoeveelheid mensen die de test steeds invullen. Wat kun je er verder mee?

De feedback die de test geeft heeft te maken met persoonlijke groei en goed kunnen functioneren in het dagelijks leven.

Wat heb je allemaal nodig om makkelijker te functioneren, persoonlijk te groeien of zin te ervaren in je leven? In het zelfbeeldrapport krijg je daar een aantal tips over.

Feedback van de zelfbeeldtest

Het bekijken van het zelfbeeldprofiel kan bijvoorbeeld helpen om moeilijkheden aan te gaan. Voor sommige mensen geeft het net dat zetje om iets aan te gaan pakken.

Cliënten die de test doen, herkennen zich er meestal in. Door de test en het zelfbeeldrapport komen ze er vaak achter waar bij hen de schoen wringt. Dat helpt ze op weg om anders met problemen om te gaan.

Sommige mensen hebben genoeg aan de feedback van het zelfbeeldprofiel om anders met stress of angst om te gaan. Anderen gaan aan de slag met het e-boek Denk je sterk, een cursus bij de Zelfbeeldtest om de problemen die ze ervaren, aan te pakken. Hoe korter de problemen of klachten bestaan hoe makkelijker je er iets aan kan doen.

Bij andere mensen bestaan de klachten of problemen al langere tijd. Dat is waar begeleiding of coaching nodig kan zijn. Vaak gaat het daarbij niet om een standaardprotocol of therapie. Meestal is er sprake van een persoonlijk, uniek proces. Hierbij ontstaan langzamerhand inzichten in het eigen gedrag, waarna iemand zijn gedrag kan veranderen. Dit is een prachtig proces waarvoor geen standaardaanpak bestaat.

Hoe kort of lang een begeleiding ook duurt, kern is dat mensen makkelijker met hun problemen omgaan. Sommige problemen kunnen echt opgelost worden. Het gaat er echter niet om om al je problemen op te lossen in het leven. Er komen immers steeds weer nieuwe problemen. Het gaat er om hoe je er mee omgaat. Daardoor kun je nieuwe moeilijkheden vaak makkelijker aangaan.

Voorbeeld cliënt

Verschillende mensen vragen me hoe anderen nu eigenlijk scoren op de zelfbeeldtest. Hier een voorbeeld van een cliënt die een wat lagere score heeft op realiteitsbesef.

De scores waren als volgt:
Zelfwaardering: 103
Optimisme: 94
Angsttolerantie: 106
Opkomen:100
Stresshantering: 91
Realiteitsbesef: 88
Zelfbeeld: 97

Stukje uit het rapport

Bij deze cliënt is het realiteitsbesef lager dan gemiddeld. Mensen met deze scores kunnen enige moeite hebben om te checken of hun gevoelens overeenkomen met de werkelijkheid. Ze durven soms niet op hun gevoel te vertrouwen. Ze kunnen soms moeite hebben om dingen in het juiste perspectief te zien.

Kwaliteit: Mensen met deze scores op realiteitsbesef hebben vaak veel fantasie en creatieve ideeën.
Valkuil: Mensen met deze scores kunnen de neiging hebben druk bezig te zijn in hun hoofd, en te weinig aandacht besteden aan hun gevoelens.

Risico op overbelasting:

Er zijn aanwijzingen dat mensen met deze scores risico lopen op overspannenheid of een burn-out. Ook zijn er aanwijzingen dat mensen met dit profiel last kunnen hebben van slaapproblemen.

Begeleiding

De begeleiding verschilt natuurlijk van persoon tot persoon. Het hangt sterk af van wat iemand weet en kan, waar je kunt beginnen. Wel zijn er enkele kernelementen die terugkeren.

De begeleiding richt zich bij iemand met een lage score op realiteitsbesef bijvoorbeeld op:
- het herkennen van situaties die stress of klachten geven
- het gaan herkennen van reële en irreële gedachten die daarbij een rol spelen
- het veranderen van gedachten die belemmerend werken
- Ook acceptatie met behulp van mindfulness kan helpen om meer contact te krijgen met de realiteit.
Doel van de begeleiding is bijvoorbeeld om met meer rust in je hoofd om te gaan met tegenslagen in het dagelijks leven.

Naar aanleiding van deze cliënt ga ik graag iets dieper in op de eigenschap realiteitsbesef.

Zelfbeeld en realiteitsbesef
Realiteitsbesef heeft te maken met het goed inschatting van gebeurtenissen. Als je realiteitsbesef uitstekend is, dan kun je ook jezelf heel goed inschatten. Oftewel realiteitsbesef is de basis van een reëel zelfbeeld. Het is moeilijk om altijd een reële inschatting te maken van situaties. Het is echter wel iets wat je kunt oefenen om er steeds beter in te worden.

Je hebt er 'a mind like water' voor nodig. Stel je een steen voor die in het water valt. De steen brengt het water in beweging. De beweging die je ziet, is precies in verhouding met de zwaarte en de grootte van de steen. Er is geen overreactie of onderreactie van het water, maar het is precies goed. Zo zou de geest ook reageren als die steeds de juiste inschatting maakt van een gebeurtenis.

Wil je meer weten over de invloed van je gedachten op je zelfbeeld?

Lees het E-boek 'Denk je sterk' (€16,95) of vraag het persoonlijk zelfbeeldrapport (€ 39,-) aan via het contactformulier. Hierin staat hoe je je eigen scores kunt interpreteren. Er staat uitgelegd welke invloed je gedachten hebben op je zelfbeeld, en hoe je dit kunt veranderen. Vermeld bij de aanvraag wel even je naam en de datum wanneer je de test hebt ingevuld.

Hier nog een klein stukje uit het rapport:
Herkennen van irreële gedachten
Het is vaak mogelijk om aan bepaalde woorden in een gedachte te zien of deze irreëel is. Die kunnen er op wijzen dat je door die gedachten in de problemen kan komen.

- Gedachten waarin de volgende zaken voorkomen, zijn vaak irreëel: Altijd, nooit meer, perfect, het hoort, het moet, recht hebben op, eisen, afdwingen, geen fouten maken, noodzaak. Ze zijn vaak absoluut of zwart- wit gesteld.
- In reële gedachten zie je deze kenmerken meestal terug: soms, af en toe, vaak, het mag, krijgen, zou kunnen, wensen, meerdere mogelijkheden

Enkele weetjes over realiteitsbesef gebaseerd op 930 mensen die de test invulden:
- Mensen van 18 tot 40 jaar scoren ongeveer even hoog op realiteitsbesef. Mensen boven de 50 scoren duidelijk (en statistisch significant) hoger dan jongere mensen. Wijsheid komt met de jaren, zeggen ze.
- Er is geen duidelijk verschil tussen mannen en vrouwen in realiteitsbesef.
- Qua opleiding is er ook weinig verschil in realiteitsbesef. Mensen met een hogere opleiding zijn niet realistischer dan mensen met een lagere opleiding. Alleen mensen met alleen lagere school scoren iets lager op realiteitsbesef. Realistisch denken heeft dus nauwelijks met opleiding te maken.

Tips
- Ga eens bij je zelf na hoe vaak je de woorden altijd, nooit, moeten of horen gebruikt. Het kan je helpen om irreële gedachten te herkennen.
- Luister eens naar het gesprek in je hoofd, je zult verstelt staan hoe vaak je op een dag iets denkt dat niet klopt.

Verder lezen
Hermans, H. (2000). Je piekert je suf. Amsterdam: Boom
Jansen, G. (2006). Denk wat je wilt, doe wat je droomt. Op weg naar een waardevol leven. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds.

Succes, Karina de Groot, gz-psycholoog, Psy-Image